Παύλος Μούλιος
Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Σπουδών, 2022
Τύπος: Διατριβές

Περίληψη

Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εγκαινιάζει μια νέα εποχή για την Δ. Ευρώπη με τον Αμερικανικό παράγοντα να παίζει καθοριστικό ρόλο στην επανεκκίνηση της οικονομικής και πολιτικής ζωής. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940, οι έννοιες της Ανασυγκρότησης και της Ανάπτυξης καταλαμβάνουν σταθερή θέση στην ρητορική των δυτικοευρωπαϊκών Κυβερνήσεων και κατ’ ένα μεγάλο βαθμό εκφράζονται μέσα από την σύνδεση της συλλογικής και ατομικής ευημερίας με την αγορά. Η κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών προβάλλεται από τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις και τα ΜΜΕ ως δικαίωμα και συνάμα ευθύνη του μεταπολεμικού πολίτη, ενώ παράλληλα συνδέεται άμεσα με την υπόσχεση του εκδημοκρατισμού. Στο πλαίσιο αυτό, η καθημερινή κατανάλωση εμπλουτίζεται με νέες πρακτικές της αγοράς και νοηματοδοτήσεις οι οποίες αξιώνουν μια γενικότερη πολιτισμική επίδραση στο άτομο και στον τρόπο που βλέπει τον εαυτό του και τον κόσμο.

Η Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 υπήρξε από τις πρώτες χώρες οι οποίες εκτέθηκαν στις γενικότερες οικονομικές και πολιτισμικές πολιτικές που διαμόρφωσαν την μεταπολεμική Ευρώπη, γύρω από τον άξονα της μαζικής παραγωγής και κατανάλωσης. Το γεγονός αυτό μαζί με όλα όσα συγκροτούν την «ελληνική ιδιαιτερότητα» μεταπολεμικά αποτυπώθηκαν έντονα στην δεκαετία του 1950 και συνδιαμόρφωσαν σε σημαντικό βαθμό το μεταπολεμικό υποκείμενο, καθιστώντας την ελληνική περίπτωση ένα ενδιαφέρον παράδειγμα μελέτης της ρητορικής, των μέσων και των τρόπων προώθησης και εδραίωσης της καταναλωτικής ζωής. Με αφετηρία τα παραπάνω και οδηγό τον χώρο -ιδιωτικό, δημόσιο, φαντασιακό, η μελέτη επιχειρεί μέσα από τα αρχεία του περιοδικού και ημερήσιου τύπου της δεκαετίας του 1950, αρχεία βιομηχανιών, μονογραφίες κ.α, μια ιστορική καταγραφή της προώθησης του καταναλωτισμού στην πρώιμη μεταπολεμική Ελλάδα, της σύνδεσης του με τις έννοιες της ευτυχίας, της ισότητας και της Δημοκρατίας, καθώς και των απαρχών αυτού που τις δεκαετίες που ακολούθησαν καθιερώθηκε ως «καταναλωτική κουλτούρα».

 

Επταμελής Εξεταστική Επιτροπή

1. Επίκ. Καθηγήτρια Χ. Αυλάμη (Επιβλέπουσα)
2. Καθηγητή​ς​ Ι. Σκαρπέλο​ς​ (Μέλος)
3.  Καθηγητής Στ. Γουργουρής (Μέλος)
4. Καθηγητής Πολυμέρης Βόγλης
5.  Καθηγητής Αριστοτέλης Τύμπας
6.  Καθηγητής Λεωνίδας Οικονόμου
7. Επίκ. Καθηγήτρια Μάρθα Μιχαηλίδου