Κώστας Γαγανάκης, Νικολέττα Γιαντσή-Μελετιάδη, Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου, Μαρία Παπαθανασίου, Κώστας Ράπτης (επιστημονική επιμέλεια)
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Εκδόσεις Ηρόδοτος, Αθήνα 2022 [ISBN 9789604854240, σ. 592]
Τύπος: Νέες Εκδόσεις

 

Με αφετηρία μια σειρά εισηγήσεων στο ομότιτλο διεθνές συνέδριο που διεξήχθη στην Αθήνα το 2017, τα είκοσι πέντε κείμενα του ανά χείρας τόμου εξετάζουν όψεις της ιστορίας διαφόρων ευρωπαϊκών πόλεων, αντιμέτωπων με κάθε είδους κρίσεις, σε διάστημα περίπου εννέα αιώνων, από τον Μεσαίωνα μέχρι τη σύγχρονη περίοδο. Όπως σημειώνεται στην εισαγωγή, πόλεις στη Γαλλία και στην Ιταλία (κατά κύριο λόγο), αλλά και στις Κάτω Χώρες, στη Βρετανία, στην Ισπανία, στην Αυστρία (παλαιά και νέα), στην ελληνοβενετική Ανατολή και στην Ελλάδα προβάλλουν ανάγλυφα μέσα από τις σελίδες - πόλεις που ταλανίζονται από πολιτικές, θεσμικές και θρησκευτικές διαμάχες, εξεγέρσεις, επαναστάσεις, παγκόσμιους πολέμους, επιδημίες, λιμούς, αθρόες και αιφνίδιες μετακινήσεις πληθυσμών, ανεπαρκείς τεχνικές υποδομές. Είναι πόλεις σε κρίση. Οι μελέτες του τόμου αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ανάδειξης της κρίσης ως χρήσιμης αναλυτικής κατηγορίας για την έρευνα της ιστορίας του αστικού φαινομένου.

 

Περιεχόμενα:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Μαρία Παπαθανασίου, Ιστορία των πόλεων και πόλεις σε κρίση: Ιστοριογραφικοί προσανατολισμοί

ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ: Πόλεις του μεσαίωνα στη δύση και την ανατολή

Νίκος Καραπιδάκης: Ιεραρχία πόλεων σε περιόδους κρίσης
Νικολέττα Γιαντσή-Μελετιάδη: Πολιτικές κρίσεις στο αστικό περιβάλλον (Courtrai 1302)
Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου: Βαρκελώνη, χώρος πολιτικών και κοινωνικοοικονομικών μετασχηματισμών τον 14ο και τον 15ο αιώνα
Ανδρέας Κοφινάκης: Η υστερομεσαιωνική πόλη ως πεδίο θρησκευτικής αντιπαράθεσης και ρήξης
Γιάννης Σμαρνάκης, Ελένη Τούντα: Η Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των Ζηλωτών (1342-1350). Πολιτική βία, τελετουργίες και μετασχηματισμοί του αστικού χώρου
Χαράλαμπος Γάσπαρης: Τα αστικά κέντρα των βενετικών αποικιών του ελληνικού χώρου (13ος- 14ος αι.): Πόλεις σε συνεχή κρίση

ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: Πόλεις σε κρίση στην ιταλική χερσόνησο των πρώιμων νέων χρόνων: Προσλήψεις, Αναπαραστάσεις, Συγκριτικές προσεγγίσεις

Θεοδόσης Νικολαΐδης: "Λαός" και "πλέμπα" της Φλωρεντίας στον Λεονάρντο Μπρούνι και τον Νικολό Μακιαβέλλι
Δημήτριος Κ. Γιαννακόπουλος: Η πόλη-κράτος της Φλωρεντίας σε κρίση (1343-1434). «Ρεπουμπλικανισμός» και αστικές πραγματικότητες στο προμεδικιανό καθεστώς
Ανδρονίκη Διαλέτη: Ο ιστορικός ως τιμωρός και ως προφήτης: Η λεηλασία της Ρώμης (1527) μέσα από το βλέμμα του Luigi Guicciardini
Χάρης Μελετιάδης: Αστικοί θεσμοί σε κρίση και η νέα επιστήμη: το παράδειγμα της Πάδοβας τον 17ο αι.
Γιώργος Πλακωτός: Πληθυσμιακή και χωρική αταξία ως ρητορική της κρίσης: Βενετία και Λονδίνο (15ος - 18ος αιώνας)

ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ: Πόλεις στη Γαλλία των πρώιμων νέων χρόνων: Πόλεμοι, Καταστροφές, Θεσμικές Κρίσεις

Sylvain Gouguenheim: Les villes du Royaume de France pendant la Guerre des Cent Ans
Denis Crouzet: When Nostradamus prophesized (1555-1563). Cities in ruins, cities in revolt, cities in crises
Κώστας Γαγανάκης: Από τη Sancerre στο Παρίσι: αφηγήματα πόλεων σε πολιορκία στη διάρκεια των γαλλικών Θρησκευτικών Πολέμων
Philippe Nelidoff: Face a la crise des institutions urbaines francaises: les reformes royales du dernier siecle de I'Ancien Regime (1683-1789)

ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ: Πόλεις στη σκιά του πολέμου και της επανάστασης κατά τον ύστερο 19ο και το πρώτο μισό του 20ού αιώνα
Ξένια Μαρίνου: Αντίσταση, συνθηκολόγηση, επανάσταση. Πολεμικές μεταμορφώσεις του Παρισιού από τον γαλλοπρωσικό πόλεμο στην Παρισινή Κομμούνα
Loukia Efthymiou: Paris en guerre: mutations de I'espace urbain au prisme du genre pendant la Grande Guerre
Έλλη Λεμονίδου: Μεταβολές του αστικού τοπίου στο Παρίσι του Μεγάλου Πολέμου
Κώστας Ράπτης: Από την αυτοκρατορική στην κόκκινη Βιέννη: Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και τα χρόνια που ακολούθησαν
Λουκής Χασιώτης: Η εμπειρία της επανάστασης στη Βαρκελώνη του εμφυλίου πολέμου, 1936-39: ιστοριογραφικές προσεγγίσεις
Αθηνά Συριάτου: Το Λονδίνο στις φλόγες και η κατασκευή του λαού
Ιάσονας Χανδρινός: Αστυκτονία και Στενοχωρία: Πόλη και Β' Παγκόσμιος Πόλεμος

ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΜΠΤΗ: Σύγχρονες μητροπόλεις ως πεδία κρίσεων: Βιέννη, Αθήνα
Annemarie Steidl: Migration and Refugee "Crisis" in an Historical Context. Patterns of Migration to Vienna from the 19th Century to the Present
Μανόλης Αρκολάκης: Τα οδοφράγματα ως ρεπερτόριο και συλλογική μνήμη στον νεωτερικό αστικό χώρο
Σοφία-Αλεξία Παπαζαφειροπούλου: Η Αθήνα κατά την περίοδο 1950-1970: Η πόλη ως τεχνοκοινωνικό σύστημα και η αυτοκίνηση ως παράγοντας κρίσης

Abstracts (περιλήψεις)
Author's CVs (βιογραφικά)
Πίνακας περιεχομένων

Γλωσσική επιμέλεια: Νίκος Θεοδωρόπουλος