Νίκος Ποταμιάνος (επιμ.)
Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών - ΙΤΕ, Ρέθυμνο 2021 [ISBN 978-618-85195-1-0]
Τύπος: Νέες Εκδόσεις

Στον συλλογικό αυτό τόμο συγκεντρώνονται μελέτες ιστορικών, κοινωνικών ανθρωπολόγων, φιλοσόφων και πολιτικών επιστημόνων σχετικά με μια μεγάλη γκάμα θεμάτων, από τις κρίσεις επισιτισμού μέχρι την εργατική οργάνωση και δράση, από τις σχέσεις του χρέους μέχρι τα κλειστά επαγγέλματα.

Εξετάζονται λόγοι και πρακτικές στις οποίες ηθική και οικονομία αλληλοδιεισδύουν και συγκρούονται, καθώς ξεδιπλώνεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός από την Αγγλία μέχρι τη Συρία, από την Ήπειρο ως την Ικαρία, από τον 17ο αιώνα μέχρι τον 21ο (αλλά κυρίως τον 20ό).

Οι συγγραφείς του τόμου έρχονται να προτείνουν απαντήσεις στο ερώτημα τι είναι ηθική οικονομία και πώς μας βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα φαινόμενα όπως η λαϊκή διαμαρτυρία, η συλλογική δράση, ο λαϊκισμός, η αλληλεγγύη, η κριτική στον καπιταλισμό και στον φιλελευθερισμό.

Το βιβλίο είναι προϊόν του ερευνητικού προγράμματος «Ηθική και οικονομία. Ζητήματα ηθικής στον δημόσιο λόγο σχετικά με την αγορά και το κέρδος, Ελλάδα τέλος 19ου αιώνα – πρώτο μισό 20ού αιώνα», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), με αρ. Σύμβασης Έργου 1043.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Νίκος Ποταμιάνος: Εισαγωγή. Η έννοια της ηθικής οικονομίας και το ευρύτερο πεδίο των σχέσεων ηθικής και οικονομίας

Η ηθική οικονομία της πείνας
Ελένη Γκαρά: Λαϊκή διαμαρτυρία και εξέγερση σε καιρό επισιτιστικής κρίσης: οθωμανικός χώρος, 17ος-18ος αιώνας
Βασίλης Γεωργάκης: Η ηθική της πείνας. Ο αγροτικός χώρος της Ηπείρου κατά τον Εθνικό Διχασμό (1915-17)

Εργασία, επιχειρήσεις και ηθική οικονομία στην Ελλάδα, 1900-1940
Κώστας Παλούκης: Ηθική οικονομία και ηθικός συνδικαλισμός: συνδικαλιστικές πρακτικές στoυς μισθωτούς εργάτες τεχνίτες (απαρχές 20ου αιώνα-μεσοπόλεμος)
Νίκος Αλέξης: Αναζητώντας εκφάνσεις της ηθικής οικονομίας στην Ελλάδα του πρώιμου 20ου αιώνα: η περίπτωση των αντιδράσεων στον κίνδυνο της τεχνολογικής ανεργίας
Νίκος Λεωνιδάκης: Τα λοκ άουτ στην Ελλάδα του μεσοπολέμου: η ατελής ηθικοποίηση μιας εργοδοτικής πρακτικής
Νίκος Ποταμιάνος: Αθέμιτος ανταγωνισμός, κλειστά επαγγέλματα και ηθική οικονομία των καταστηματαρχών του λιανικού εμπορίου, 1927-40

Η εμπειρία της Κατοχής
Κώστας Φουντανόπουλος: Από την ηθική οικονομία στη δίκαιη οικονομία. Η λαϊκή διαμαρτυρία στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής
Κωνσταντίνος Λαμπράκης: Κέρδος, ηθική και συλλογική δράση: Η περίπτωση της Μαύρης Αγοράς στην κατεχόμενη Αθήνα (1941-1944)

Ηθική και οικονομία στην ιστορία των ιδεών
Βίκυ Καραφουλίδου: Ηθική καταδίκη του χρήματος και κοινωνική κριτική στον Ν. Έξαρχο (1892-1893)
Ελένη Κακλαμάνου: Αστοί διανοούμενοι περί ηθικής και οικονομίας στον Μεσοπόλεμο: η περίπτωση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου

Έκδοχές της ηθικής οικονομίας στις κοινωνικές επιστήμες
Έλενα Μαμουλάκη: Η ηθική οικονομία του δώρου στη φιλοξενία: Ανθρωπολογικές και εθνογραφικές προσεγγίσεις
Δήμητρα Κόφτη: Υπερχρέωση, ευθύνη και υποχρέωση: οικογενειακές επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην εποχή της χρηματιστικοποίησης
Διονύσης Δρόσος: Ηθική οικονομία και ηθική της αγοράς. Η αμφισημία της «παράδοσης», της «προόδου» και της «δικαιοσύνης»
Γιάννης Σταυρακάκης: Η ηθική οικονομία στην ανάλυση του λαϊκισμού: Αστοχίες της φιλελεύθερης ορθοδοξίας

Σύνδεσμος ανοικτής πρόσβασης: https://moral-economy.ims.forth.gr/?page_id=101