Σωκράτης Κοσμίδης
Τράπεζα της Ελλάδος [272 σ., ISBN: 978-960-7032-94-2]
Τύπος: Νέες Εκδόσεις

Ο Σωκράτης Κοσμίδης ήταν ένας από́ τους τρεις υπαλλήλους της Τράπεζας της Ελλάδος, οι οποίοι, τον Απρίλιο του 1941, κλήθηκαν από τη Διοίκηση της Τράπεζας να συμμετάσχουν στην αποστολή μεταφοράς του ελληνικού χρυσού εκτός της κατεχομένης Ελλάδος. Από́ την Αθήνα στην Κρήτη, από εκεί στην Αίγυπτο και στη συνέχεια στη Νότια Αφρική́, κατέληξε στο Λονδίνο, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου. Εκεί υπηρέτησε παράλληλα ως γραμματέας του Πρωθυπουργού Εμμ. Τσουδερού και υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών, υπεύθυνος για τη διεκπεραίωση των οικονομικών υποχρεώσεων της κυβέρνησης. Επέστρεψε στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1945 και συνέχισε να εργάζεται στην Τράπεζα μέχρι τη συνταξιοδότησή του.
Για την «άνευ όρων και άνευ ενδοιασμών» απόφασή του να λάβει μέρος «στην δυσχερή και πλήρη κινδύνων και αβεβαιότητος αποστολή», τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος.
Στο ημερολόγιό του, που ξεκινά στις 17 Απριλίου 1941, λίγες μέρες μετά την εκδήλωση της γερμανικής επίθεσης, και εκτείνεται έως τις 26 Ιανουαρίου 1945, καταγράφει συστηματικά τις μέρες της πολύχρονης αυτής περιπέτειας και τις σχετικές πολιτικοκοινωνικές ζυμώσεις και εξελίξεις, όπως βιώθηκαν στο περιβάλλον της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης.
Στις πολυάριθμες εγγραφές του ημερολογίου του Κοσμίδη κυριαρχεί η περιγραφή των γεγονότων που ο συντάκτης του ζει, καθώς και η αναφορά των εξελίξεων, στις οποίες και ο ίδιος, στον βαθμό που του αναλογεί, συμμετέχει. Η μεταφορά και η τύχη του ελληνικού χρυσού, οι κυβερνητικές ενέργειες για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης στην κατεχόμενη Ελλάδα, οι διπλωματικές επαφές και οι διεργασίες για τη μεταπολεμική διακυβέρνηση είναι τα θέματα που κυριαρχούν. Την ίδια στιγμή, το πλαίσιο του πολέμου διαγράφεται με ακρίβεια, καθώς ο Κοσμίδης παρακολουθεί και καταγράφει σχεδόν μέρα-μέρα την πορεία των γεγονότων σε όλα τα μέτωπα. Καθώς όμως πρόκειται για μια απόλυτα προσωπική κατάθεση, τα στοιχεία αυτά συμπλέκονται με σκέψεις και συναισθήματα που δίνουν έναν πιο εσωτερικό τόνο στο κείμενο. Αγωνία για το μέλλον, ανησυχία για φίλους και συγγενείς στην πατρίδα, νοσταλγία, φόβοι και ελπίδες, απογοήτευση και αισιοδοξία, διατυπωμένα με ειλικρίνεια και αμεσότητα, διαδέχονται το ένα το άλλο, κάνοντας εύληπτο και κατανοητό το βίωμα του πολέμου.

 

Σειρά: Τεκμήρια από το Ιστορικό Αρχείο

Υπεύθυνος σειράς: Ανδρέας Κακριδής

Εισαγωγή-μεταγραφή-σημειώσεις: Άντζελα Καραπάνου