Όλγα Κατσιαρδή - Hering, Δημήτριος Μ. Κοντογεώργης
Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2023 [σ. 537, ISBN: 978-618-5154-85-1]
Type: New Publications

 

Η μελέτη -αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας σε κρατικά αρχεία στη Βιέννη, την Τεργέστη και την Αθήνα- καλύπτει ένα ιστοριογραφικό κενό γύρω από τη διπλωματική, στρατιωτική και οικονομική ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης. Το κεντρικό θέμα, η δράση του αυστριακού αυτοκρατορικού πολεμικού στόλου στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και γενικότερα στο Λεβάντε, πλαισιώνεται από την ανάδειξη της πολύπλευρης αυστριακής πολιτικής, τόσο του ενορχηστρωτή της, καγκελλάριου Μέττερνιχ, όσο και των Αυστριακών διπλωματών, προξένων, αξιωματικών.
Επρόκειτο για μια πολιτική φαινομενικής ουδετερότητας, με στόχους τη διατήρηση του status quo και την αποτροπή της ρωσικής επιρροής στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και βασικό άξονά της τη σταθερή εναντίωση προς επαναστατικά κινήματα.
Ήδη το καλοκαίρι του 1821 απεστάλησαν πολεμικά πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο για την προστασία της εμπορικής ναυτιλίας της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Η δράση τους συνίστατο σε νηοψίες για τη στήριξη του θαλάσσιου εμπορίου, αλλά κυρίως των Αυστριακών εμπόρων και ναυτικών που συνέδραμαν τον τουρκικό και αιγυπτιακό στόλο. Αυτή η δράση οδήγησε σε αλλεπάλληλες συγκρούσεις με Έλληνες κουρσάρους και πειρατές, που απασχόλησαν τα εμποροδικεία της Τεργέστης, του Μεσολογγίου, του Ναυπλίου και αρκετές νησιωτικές αρχές. Η επικοινωνία των αρχηγών της αρμάδας με τη "λεγόμενη ελληνική κυβέρνηση" -κατά την επίσημη αυστριακή διατύπωση- και με ισχυρές προσωπικότητες, όπως ο Μαυροκορδάτος, ο Τρικούπης, ο Καποδίστριας, κινούνταν στο όριο μεταξύ ανοχής και επιθετικότητας.
Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα εντοπίσει τη δράση Φιλελλήνων, τον πόλεμο της ενημέρωσης (με τον δυναμικό ρόλο του Prokesch και των διοικητών της αρμάδας, Armeni και Dandolo), τις επιθέσεις των Αυστριακών σε νησιά (Μύκονο, Νάξο, Τήνο, Σπέτσες), τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, τον ανταγωνισμό των Δυνάμεων και των Ελλήνων για τον έλεγχο του Αιγαίου. Τέλος, ανέκδοτο επαναστατικό άσμα (1823) κλείνει την ιστορική αφήγηση, η οποία συμπληρώνεται από πίνακες (έντυπους και σε ηλεκτρονική μορφή), που έχουν αντληθεί από τις ανακρίσεις των λειοδικείων.