Χρήστος Λούκος
Θεμέλιο, Αθήνα 2022 [ISBN 9789603104452, σ. 224]
Type: New Publications

 

Η στάση απέναντι στον θάνατο, η θρησκευτικότητα γενικά, τα δημογραφικά φαινόμενα κλπ. μας οδηγούν στο να θέσουμε άλλο ένα ερώτημα: κατά πόσον οι νοοτροπίες και συμπεριφορές επηρεάστηκαν κατά τη διάρκεια του 1821, αν προέκυψαν νέες ευαισθησίες, αν σχηματίστηκε η εικόνα ενός διαφορετικού κόσμου σε αντίθεση με το όραμα της σωτηρίας που είχε επιβάλει η εκκλησία, το πώς συνειδητοποιείται και βιώνεται η Επανάσταση ανάλογα με τις περιοχές και τις κοινωνικές ομάδες. Και στο επίπεδο της καθημερινότητας διερευνητέο, επίσης, πώς αντιμετωπίζονται τα διάφορα προβλήματα που η επαναστατική διαδικασία τα φέρνει, πολλές φορές βιαίως, υπό νέα διαπραγμάτευση: η διαφορετική αίσθηση του χώρου και του χρόνου, ιδιαίτερα λόγω της μεγάλης κινητικότητας ανθρώπων και ιδεών· οι αλλαγές στην ένδυση, τον οπλισμό, τη διασκέδαση, τη διατροφή, την κατοικία, στα επιδεικτικά μοντέλα γενικά· η διάθεση για άμεση χαρά και απόλαυση, σε συνδυασμό με την αίσθηση ή τον φόβο του επικείμενου θανάτου. Ποιος τελικά είναι ο εηαναστατημένος 'Ελληνας; Δεν είναι ακόμη εύκολη μια συνεκτική απάντηση. Ωστόσο, κάποια στοιχεία που διάσπαρτα αναφέρθηκαν, δείχνουν ότι αυτό το ερευνητικό πεδίο δεν θα λειτουργήσει εν κενώ και ότι η δυναμική της Επανάστασης άφησε, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, το βαθύτερο αποτύπωμά της σε όλους που συμμετείχαν σε αυτή, επώνυμους και μη. (Ο επαναστατημένος 'Ελληνας, από το σχετικό κεφάλαιο του βιβλίου)

 

Περιεχόμενα
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Α. ΚΑΠΟΙΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
1. Γιατί Επανάσταση και όχι πόλεμος της Ανεξαρτησίας
2. Τα χρονικά όρια της Επανάστασης
3. Απαλλαγή από τα στερεότυπα
Β. ΠΩΣ ΦΘΑΣΑΜΕ ΣΤΟ 1821
1. Το διεθνές πλαίσιο
2. Η αλλαγή των συνειδήσεων
3. Οι οικονομικές και κοινωνικές δυνάμεις. Οι ιδεολογικές ετοιμότητες
4. Οι στρατιωτικές ετοιμότητες
5. Η Φιλική Εταιρεία
Γ. Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ. ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ
1. Η εξέγερση στις Παραδουνάβιες επαρχίες
2. Η Επανάσταση στις περιοχές όπου ήταν έντονη η παρουσία του ελληνικού πληθυσμού
3. Η αντίδραση της Πύλης
4. Νικητές και ηττημένοι
5. Η επιτυχία της Επανάστασης στη Νότιο Ελλάδα
6. Μια άλλη ανάγνωση του πολέμου
Δ. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
1. Οι πολιτικοί, οι εθνοσυνελεύσεις, τα συντάγματα, η Διοίκηση
2. Ο ρόλος των «διανοουμένων»
3. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Ε. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
1. Διαμάχες για την ηγεσία
2. Οι εμφύλιοι πόλεμοι
3. Αμφισβήτηση των κοινωνικών σχέσεων
ΣΤ. ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
1. Πώς χρηματοδοτήθηκε ο Αγώνας
2. Τα δάνεια της Ανεξαρτησίας
Ζ. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΚΡΙΣΗ
1. Η απειλή του Ιμπραήμ
2. Στροφή προς την Αγγλία για προστασία
3. Αντιστάσεις των επαναστατών. Κολοκοτρώνης-Καραϊσκάκης και η αντοχή του πληθυσμού
Η. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
1. Φιλελληνισμός
2. Οι Μεγάλες Δυνάμεις
Θ. ΖΩΝΤΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
1. Γενικά δημογραφικά στοιχεία
2. Οι μορφές
3. Άνδρες, γυναίκες, παιδιά
4. Σχέσεις των δύο φύλων
5. Οι πρόκριτοι
6. Οι ένοπλοι
7. Η εκκλησία, ο κλήρος, η θρησκευτικότητα
8. Τα αστικά στοιχεία
9. Ο επαναστατημένος Έλληνας
Ι. ΤΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ
1. Τα μετά τη δολοφονία. Ο νέος εμφύλιος πόλεμος
ΙΑ. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
1. Πρώτη περίοδος (1833-1918)
2. Δεύτερη περίοδος (1919-1949)
3. Τρίτη περίοδος (1950-σήμερα)
4. Ο εορτασμός των 200 χρόνων
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ